Znalezienie zwłok w domu może być niezwykle emocjonującym i szokującym doświadczeniem. Bez względu na okoliczności towarzyszące śmierci, należy zachować zdrowy rozsądek i zachować określone zasady bezpieczeństwa. Najlepiej niczego nie dotykać na miejscu zgonu ze względu na ewentualne potrzeby natychmiastowego zabezpieczenia śladów i stwierdzenie zgonu. I co dalej?
Kiedy umrze współmałżonek czy rodzic – kto stwierdza zgon i jakie służby powiadomić? Przeprowadzimy Cię kompleksowo przez cały proces stwierdzenia zgonu i załatwiania wszelkich formalności powiązanych z tragicznym zdarzeniem. Zacznijmy od tego, co należy zrobić bezpośrednio po znalezieniu zwłok.
- Zadzwoń na numer alarmowy – Pierwszym krokiem jest powiadomienie właściwych służb. W Polsce numerem alarmowym jest 112 lub dedykowane numery: 997 dla policji, 998 dla straży pożarnej i 999 dla pogotowia ratunkowego.
- Nie przemieszczaj ciała oraz nie dotykaj przedmiotów – Aby nie zakłócić miejsca zdarzenia i nie utrudniać pracy służbom, należy unikać dotykania ciała oraz przedmiotów znajdujących się w pobliżu.
- Po przybyciu na miejsce policji, służby będą przeprowadzać niezbędne czynności śledcze, które mogą obejmować zabezpieczanie śladów oraz przesłuchanie ewentualnych świadków.
- Stwierdzenie zgonu przez lekarza – To lekarz dokonuje oficjalnego stwierdzenia zgonu, spisuje protokół oraz wystawia stosowne zaświadczenie.
Czytaj również: sprzątanie po zgonach, co robić, krok po kroku?
Kto ma obowiązek w sprawie stwierdzenia zgonu? Procedura uzyskiwania karty zgonu
Poszczególne zasady postępowania w przypadku zgonu w domu regulowane są przez ustawę z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych. To właśnie w tych przepisach określona została procedura stwierdzania zgonu i wyszczególniono określone podmioty stwierdzające zgon.
Proces stwierdzenia zgonu wiąże się z realizacją różnorodnych zadań, które obejmują:
- Ustalenie faktu zgonu u pacjenta,
- Określenie przyczyny zgonu,
- Wystawienie karty zgonu.
Aktualnie społeczeństwo dostrzega sporo niedogodności w dość nieaktualnych już przepisach prawa sprzed 60 lat. Zanim jednak projekt ustawy wejdzie w życie, stwierdzanie zgonu następuje w oparciu, o kilka istotnych zasad.
Stwierdzenie zgonu przez lekarza. Kto może oficjalnie stwierdzić zgon?
Kompetencje lekarza w stwierdzaniu zgonu są bez wątpienia kluczowe. W sytuacji, gdy osoba umiera w swoim domu w czasie, gdy lekarz rodziny pracuje, należy skontaktować się z przychodnią. W takim przypadku to lekarz rodziny jest uprawniony do potwierdzenia zgonu oraz wystawienia karty zgonu.
W sytuacji, gdy zgon jest naturalną konsekwencją długiej choroby, rodzina ma czas, aby przygotować się na tę bolesną stratę, ale kiedy jest to niespodziewane zdarzenie, szok i smutek mogą uniemożliwić racjonalne myślenie i działanie.Mieszko Kastelnik
W przypadku, gdy zgon osoby ma miejsce w jej domu podczas godzin nocnych, świątecznych lub w weekend (sobotę lub niedzielę), konieczne jest skontaktowanie się z pogotowiem ratunkowym za pośrednictwem numerów alarmowych 999 lub 112, korzystając z telefonu komórkowego. Procedura stwierdzania zgonu przez lekarza obejmuje przeprowadzenie oceny i stwierdzenie zgonu, a także wydanie karty informacyjnej potwierdzającej to zdarzenie.
Jeżeli osoba zmarła nie była pacjentem żadnego lekarza rodzinnego, to lekarz z zespołu pogotowia ratunkowego, który pojawi się na miejscu, ma obowiązek sporządzenia karty zgonu. W chwili, gdy śmierć osoby nastąpiła w szpitalu, to kartę zgonu wystawia lekarz prowadzący, a więc będzie to obowiązkiem lekarza leczącego chorego pacjenta.
Projekt ustawy nowelizującej kwestie stwierdzania zgonu i jego przyczyny
Zmiany w ustawie dotyczące stwierdzania zgonu zakładają nowe uprawnienia w kwestii identyfikacji zmarłej osoby. Zgodnie z proponowanymi przepisami, możliwość stwierdzenia zgonu miałby:
- Lekarz medycyny rodzinnej (POZ),
- Lekarz pracujący w placówce specjalistycznej, udzielający świadczeń nocnej i świątecznej opieki lekarskiej,
- Koroner, tj. urzędnik mianowany przez wojewodę z wykształceniem medycznym,
- Osoba kierująca zespołem ratownictwa medycznego.
Nowa ustawa miałaby wyeliminować trudne sytuacje, w których lekarz odmawia przyjazdu na miejsce zgonu, a rodzina zmarłego ma problem z wezwanie odpowiednich służb. Podkreśla się, że obecnie obowiązujące przepisy są przestarzałe, a więc nie za dobrze pasują do panującej rzeczywistości.
Zgon w domu – co robić? Zasady postępowania w przypadku zgonu
W przypadku zgonu w domu istnieje kilka istotnych zasad, które warto wziąć pod uwagę. Przede wszystkim należy pozostawić ciało osoby zmarłej w spokoju i nie podejmować prób reanimacji, jeśli zgon jest już oczywisty. Następnie, jeśli zmarła osoba nie była pod opieką hospicjum lub lekarza, konieczne jest skontaktowanie się z lekarzem, który stwierdzi zgon i wyda stosowne zaświadczenie.
W przypadku zgonu w wyniku przewlekłej choroby lub w hospicjum, pracownicy przychodni bądź ośrodku zdrowia wiedzą, jak postępować i pomogą w załatwieniu formalności. W pozostałych przypadkach konieczne będzie zgłoszenie zgonu do odpowiedniego urzędu stanu cywilnego.
Pamiętajmy, że w sytuacji zgonu w domu warto szukać wsparcia w najbliższym otoczeniu oraz skonsultować się z osobami doświadczonymi w tym zakresie, np. pracownikami zakładu pogrzebowego, którzy mogą pomóc w organizacji ceremonii pogrzebowej oraz w załatwianiu wszelkich formalności związanych z pożegnaniem zmarłej osoby.
Firma sprzątająca po zgonach – usługi dezynfekcji 24/7
Krok pierwszy: dokonać oględzin zwłok
W momencie odnalezienia zwłok, procedura postępowania wymaga zastosowania się do określonych kroków w celu zabezpieczenia ciała zmarłej osoby oraz właściwego stwierdzenia zgonu. Krok pierwszy obejmuje dokonanie szczegółowych oględzin zwłok.
Oględziny zwłok są niezwykle istotnym etapem, umożliwiającym zebranie istotnych informacji na temat stanu ciała oraz możliwych przyczyn zgonu. W trakcie oględzin lekarz lub inna osoba uprawniona przeprowadza wnikliwą ocenę ciała, zwracając uwagę na wszelkie widoczne obrażenia, zmiany skórne, zabarwienia czy opuchliznę.
Dodatkowo analizuje się również ewentualne ślady działania czynników zewnętrznych, które mogły przyczynić się do zgonu. W przypadkach podejrzeń o przestępstwo lub niewłaściwe zachowanie wobec zmarłej osoby oględziny te mogą dostarczyć istotnych informacji dla organów ścigania. Krok ten stanowi istotną podstawę dla dalszej procedury stwierdzania zgonu, pozwalając na zidentyfikowanie wstępnych przesłanek dotyczących jego przyczyn i okoliczności.
Krok drugi: stwierdzenie zgonu
Stwierdzenie zgonu polega na potwierdzeniu, że dana osoba faktycznie nie żyje. To ostateczne ustalenie stanu śmierci, oparte na dostępnych obserwacjach oraz medycznych procedurach. W przypadku lekarza, potwierdzenie zgonu może bazować na braku aktywności sercowo-naczyniowej, oddychania oraz innych klinicznych oznak życia. Procedura ta może różnić się w zależności od okoliczności oraz praktyk medycznych.
W niektórych przypadkach procedura stwierdzania zgonu może obejmować zastosowanie technicznych urządzeń, takich jak monitorowanie czynności serca czy elektroencefalografia (EEG), w celu uzyskania pewności, że aktywność życiowa całkowicie wygasła.
Stwierdzenie zgonu to moment, w którym formalnie zamyka się okres życia danej osoby i jest to decydujący element procedury rejestracji zgonu. Wraz z potwierdzeniem zgonu rozpoczyna się proces sporządzania odpowiedniej dokumentacji oraz załatwiania formalności związanych z rejestracją zdarzenia w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Krok trzeci: jak uzyskać kartę zgonu?
Krok trzeci procedury związanej ze stwierdzaniem zgonu to proces uzyskiwania karty zgonu, która stanowi oficjalny dokument potwierdzający fakt zgonu oraz zawierający istotne informacje dotyczące osoby zmarłej, oraz przyczyn zgonu.
Po dokonaniu formalnego stwierdzenia zgonu, lekarz lub osoba uprawniona jest zobowiązana do wypełnienia specjalnego formularza karty zgonu. Formularz ten zawiera szczegółowe dane na temat zmarłej osoby, takie jak imię, nazwisko, data i miejsce urodzenia, a także istotne informacje dotyczące przyczyn zgonu.
W przypadku gdy zgon stwierdził lekarz POZ, karta zgonu może również zawierać informacje dotyczące ostatniego kontaktu z pacjentem oraz historii jego stanu zdrowia, co może mieć istotne znaczenie w kontekście medycznym.
Następnie, w zależności od okoliczności, formularz karty zgonu zostaje przekazany do odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego. Jeśli zgon nastąpił w miejscu zamieszkania osoby, to osoby bliskie, najczęściej członkowie rodziny lub inne osoby zgłaszające zgon, są zobowiązane dostarczyć wypełnioną kartę zgonu do właściwego Urzędu Stanu Cywilnego. W przypadku zgonu w placówce medycznej kierownik tej placówki jest odpowiedzialny za przekazanie karty zgonu do Urzędu Stanu Cywilnego.
Po dokonaniu rejestracji aktu zgonu Urząd Stanu Cywilnego wydaje oficjalny akt zgonu stanowiący potwierdzenie zdarzenia oraz jest ważnym dokumentem w wielu kwestiach np. dziedziczenia lub ubezpieczeń społecznych.
Krok czwarty: sprzątanie miejsca śmierci
Śmierć, do której doszło na skutek nagłego zachorowania, może być prawdziwą traumą, jak zgon w wyniku nieszczęśliwego wypadku na drodze. Utrata bliskiej osoby boli tak samo, tak jak tożsame są zasady postępowania w momencie zgonu. Te same papiery, formalności i kroki do wykonania.
Po śmierci członka rodziny należy powiadomić zakład pogrzebowy i wybrać trumnę. To trudne i emocjonalne zadania, w których nikt nas jednak nie wyręczy. W miejscu, w którym nastąpił zgon, należy wykonać dokładne sprzątanie po zwłokach i w tym na szczęście z pomocą przychodzi zespół wykwalifikowanych specjalistów z firmy Kastelnik, którzy codziennie realizują najróżniejsze przypadki sprzątania po zmarłych osobach.
Formalności związane z wystawieniem karty zgonu i organizacją pochówku to nie wszystko. Czasami, gdy do śmierci dochodzi w niewyjaśnionych okolicznościach – należy dokonać oględzin zwłok, ustalić tożsamości zwłok, a nawet wykonanie sekcji zwłok. Takie działania podejmowane są, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że do śmierci człowieka mogły się przyczynić osoby trzecie.
Firma Kastelnik przychodzi z pomocą o każdej porze dnia i nocy. Oznacza to, że konieczność dezynfekcji pomieszczenia po zwłokach możesz zlecić 24/7. Załoga techników wykona staranne usuwanie plam krwi z podłóg i ozonowanie pomieszczeń na groźne patogeny unoszące się w powietrzu po rozkładzie ciała.
Zgłoszenie zgonu – procedura i osoby zgłaszające
Kto powinien zgłosić zgon? Bliscy zmarłej osoby, tacy jak:
- Małżonek lub małżonka,
- Pozostała rodzina, w tym dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, jak siostry i bracia,
- Relacje pokrewne takie jak siostrzenice, bratanki, teściowie oraz
- Pełnomocnicy reprezentujący którąś z wymienionych stron.
To właśnie te osoby mogą zgłosić się w urzędzie w celu uregulowania związanych z tym formalności. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat procedur prowadzenia sprawy poprzez pełnomocnika, warto zasięgnąć rady w urzędzie.
Kto stwierdzi zgon w nocy?
Zastanawiasz się, jak wygląda procedura stwierdzania zgonu w nocy? W przypadku, gdy zgon ma miejsce w miejscu zamieszkania, obowiązek potwierdzenia zgonu spoczywa na lekarzu rodzinnym.
Natomiast w sytuacji, gdy osoba umiera w późnych godzinach wieczornych, w nocy, w weekend lub w dni świąteczne, konieczne jest zawiadomienie służb ratunkowych. W takiej sytuacji lekarz ma za zadanie stwierdzić zgon, wypełnić kartę zgonu oraz przygotować stosowny protokół.
Pamiętaj, że lekarz nie może odmówić stwierdzenia zgonu. Jeśli zmarła osoba nie była przed śmiercią leczona, to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej jest zobowiązany, by taki zgon potwiedzić.
